برآورد ارزش تفریحی جنگل‌های بلوط شهرستان‌های سیروان و چرداول با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط (CVM)

اکوسیستم‌ها و منابع محیطی، میراث ارزنده طبیعیِ جوامع انسانی و اصلی‌ترین سرمایه­های اکوتوریسم به حساب می‌آیند. استفاده تفریحی، از جمله منافع مهم منابع جنگلی، به عنوان بخش اصلی اکوسیستم‌های طبیعی است. ارزش‌گذاری پایین و نامطلوب این منابع و قلمداد نمودن آن‌ها به‌منزله کالای رایگان، موجب تخصیص نابهینه و مدیریت ناصحیح آن‌ها می‌شود. ارزش‌گذاری اقتصادی اکوسیستم‌های طبیعی و پتانسیل­های گردشگریِ مناطق مختلف، ابزار مدیریتی مؤثری برای اجرای برنامه‌های توسعه­ای و موفقیت آن‌ها خواهد بود. پوشش جنگلی وسیع شهرستان­های سیروان و چرداول در استان ایلام، واجد زمینه­های مساعدی برای استفاده­های تفریحی است. تحقیق حاضر، در پی برآورد ارزش تفریحی این منابع جنگلی و تبیین عوامل مؤثر در تمایلِ افراد به پرداخت برای این منظور، با استفاده از روش ارزش‌گذاری مشروط صورت گرفته است. داده­ها با انتخاب نمونه­ای تصادفی به حجم 240 نفر از جامعه محلی، با کمک پرسشنامه گزینش دوگانۀ دوبعدی، جمع­آوری گردید. درمجموع بیش از 74 درصد پاسخگویان مایل به پرداخت مبالغی از دو تا ده هزار تومان بوده­اند. نتایجِ حاصل از تحلیل لاجیت نشان داد که متغیرهای دموگرافیکیِ سن و درآمد و همچنین نگرش‌های محیط‌زیست گرایانه و دیدگاه‌های توریستیِ افراد، دارای تأثیر مثبت معنی‌دار در برآورد تمایل افراد به پرداخت بوده و نزدیک به 71 درصد قادر به پیش­بینی آن بوده‌اند. متغیرهای دیگرِ جنسیت، تحصیلات، نگرش‌های اقتصادی در بهره‌برداری از جنگل‌ها و همچنین دیدگاه‌های حفاظتی افراد، نقش معنی‌داری در این رابطه نداشته‌اند. متوسطِ تمایل به پرداخت هر خانوار در سال، برای بهره‌برداری‌های تفریحی و نگهداری از جنگل‌های بلوط منطقه، 5/5687 تومان بوده و بر این اساس، با توجه به کل خانوارهای منطقه، ارزش تفریحیِ سالانۀ این جنگل‌ها برابر با 101153098 تومان برآورد گردید. این میزان، سرمایۀ بالقوه قابل‌ملاحظه‌ای در دست سیاست‌گذاران و مدیران محلی، برای برنامه‌ریزی و بهره‌برداری بهینه و پایدار از پتانسیل بالایِ تفریحی منطقه، سرمایه‌گذاری، حفظ و نگهداریِ منابع جنگلی، جذب گردشگران بیشتر و ایجاد فرصت‌های اشتغال و درآمد بیشتر، به‌ویژه برای جوامع روستایی منطقه است.